Wielu użytkowników telewizji satelitarnej Canal+ lub platformy Polsat Box prędzej czy później staje przed koniecznością regulacji lub ponownego ustawienia swojej anteny. Przyczyny bywają różne: silny wiatr który zmienił jej położenie, remont elewacji, wymiana konwertera lub po prostu chęć poprawy jakości odbieranego sygnału. Wezwanie profesjonalnego instalatora oferującego Serwis Canal+ wiąże się z kosztami i czasem oczekiwania, jednak okazuje się że w wielu przypadkach można poradzić sobie samodzielnie, dysponując jedynie podstawowymi narzędziami i odrobiną cierpliwości. Podstawą sukcesu jest zrozumienie zasad działania systemu satelitarnego i metodyczne podejście do tematu.

W przeciwieństwie do telewizji naziemnej czy kablowej, sygnał satelitarny dociera do odbiorcy z kosmosu, z geostacjonarnych satelitów zawieszonych ponad 36 tysięcy kilometrów nad Ziemią. To ogromna odległość, a sygnał pomimo że nadawany z dużą mocą, ulega znacznemu osłabieniu zanim trafi do naszego konwertera. Dlatego precyzyjne nakierowanie anteny na konkretnego satelitę ma absolutnie fundamentalne znaczenie dla jakości obrazu i dźwięku. Nawet minimalne odchylenie rzędu jednego stopnia może skutkować całkowitym brakiem sygnału lub jego niestabilnością objawiającą się zanikami podczas pogorszenia warunków atmosferycznych.

Niezbędny sprzęt i akcesoria do samodzielnej instalacji

Zanim przystąpimy do jakichkolwiek prac, musimy zaopatrzyć się w odpowiedni sprzęt. Podstawę stanowi oczywiście antena satelitarna, popularnie zwana czaszą. W polskich warunkach, do odbioru pakietów Canal+ czy Polsatu, standardem są anteny offsetowe o średnicy 80 cm lub 90 cm. Są one powszechnie dostępne w marketach budowlanych i sklepach specjalistycznych. Anteny o mniejszej średnicy, na przykład 60 cm, mogą nie zapewnić stabilnego odbioru podczas ulewy lub gęstego śniegu, gdy sygnał ulega dodatkowemu osłabieniu. Warto wybrać model wykonany z aluminium lub stali ocynkowanej i pomalowanej proszkowo, co zapewni odporność na korozję przez wiele lat.

Kolejnym krytycznym elementem jest konwerter, zwany też głowicą lub LNB. To urządzenie montowane na wysięgniku przed anteną, którego zadaniem jest odbiór słabego sygnału odbitego od czaszy, jego wzmocnienie i przetworzenie na niższą częstotliwość, która może być przesłana kablem koncentrycznym do odbiornika. Do współczesnych systemów w standardzie DVB-S2 potrzebny jest konwerter uniwersalny single, twin lub nawet quad, w zależności od tego, ile odbiorników planujemy podłączyć. Konwertery markowe, takie jak Inverto, TechniSat czy Strong, charakteryzują się niskim współczynnikiem szumów, co bezpośrednio przekłada się na lepszą jakość odbioru.

Do zamocowania całej konstrukcji niezbędny jest solidny uchwyt. Na rynku znajdziemy mocowania ścienne, nasadkowe na komin oraz specjalne uchwyty balkonowe. Wybór zależy od miejsca, w którym planujemy instalację. Uchwyt ścienny powinien być przymocowany za pomocą solidnych kołków rozporowych i śrub nierdzewnych, najlepiej ze stali kwasoodpornej. Dla stabilności anteny bardzo ważne jest, aby wysięgnik, na którym montujemy konwerter, był sztywny i nie uginał się pod własnym ciężarem oraz naporem wiatru.

Połączenie między konwerterem a odbiornikiem realizowane jest za pomocą kabla koncentrycznego. Powinien to być kabel wysokiej jakości, miedziany, z pełnym oplotem i izolacją odporną na promieniowanie UV, przeznaczony do instalacji zewnętrznych. Popularne i dobre modele to na przykład Telgam E1015 czy Emitera CT125. Do jego montażu potrzebujemy złącza F, zwane też potocznie satelitarnymi. Należy je starannie i szczelnie zamontować na końcówkach kabla, aby uniknąć dostania się wilgoci, która jest największym wrogiem instalacji satelitarnych. Do zabezpieczenia złączy przed działaniem warunków atmosferycznych idealnie nadają się specjalne nasadki termokurczliwe lub taśmy uszczelniające. Pamiętajmy również o paskach zaciskowych do uporządkowania okablowania i przymocowania go do wysięgnika i masztu.

Kalibracja i strojenie anteny z pomocą telewizora

Gdy już zamontowaliśmy uchwyt i zamocowaliśmy na nim antenę, przychodzi czas na najtrudniejszą część całego przedsięwzięcia, czyli precyzyjne ustawienie czaszy w kierunku satelity. W Polsce sygnał dla platform Canal+ i Polsat nadawany jest z satelity Eutelsat Hotbird 13B/13C/13E, znajdującego się na pozycji 13 stopni East. Satelita ten wisi dokładnie nad równikiem, na południe od Polski, dlatego nasza antena musi być skierowana na południe, z lekkim odchyleniem na wschód lub zachód w zależności od naszej lokalizacji.

Aby ustalić dokładny azymut i elewację dla naszej miejscowości, możemy skorzystać z jednego z wielu kalkulatorów online dostępnych w internecie lub użyć dedykowanej aplikacji na smartfona. Wystarczy wpisać nasz adres lub współrzędne geograficzne, a program poda nam wszystkie niezbędne parametry. Dla przykładu, dla Warszawy azymut wynosi około 181 stopni (czyli niemal idealne południe), a elewacja około 28 stopni. Dla mniejszych miejscowości podwarszawskich, takich jak Pruszków, Piaseczno czy Legionowo, wartości te będą bardzo podobne, różniąc się co najwyżej o ułamek stopnia.

Teraz potrzebujemy pomocy drugiej osoby lub musimy ustawić telewizor tak, abyśmy widzieli jego ekran podczas manipulowania anteną. W dekoderze Canal+ lub Polsat Box wchodzimy do menu ustawień, znajdziemy tam zakładkę z diagnostyką lub pomiarem sygnału. Powinniśmy zobaczyć dwa paski: siła sygnału i jakość sygnału. Siła sygnału mówi nam o tym, czy konwerter jest podłączony i czy cokolwiek odbiera, natomiast jakość sygnału jest kluczowym parametrem informującym o tym, czy antena jest precyzyjnie nakierowana na satelitę.

Ustawiamy wstępnie na antenie kąt elewacji, posługując się podziałką znajdującą się z tyłu czaszy. Następnie powoli, centymetr po centymetrze, zaczynamy obracać antenę w poziomie, cały czas obserwując wskaźnik jakości sygnału na ekranie telewizora. Ruchy muszą być bardzo płynne i delikatne. Gdy tylko zauważymy, że pasek jakości drgnie i podnosi się z zera, oznacza to że jesteśmy blisko celu. Kontynuujemy ruch, aż jakość osiągnie wartość maksymalną, często nawet powyżej 90%. W tym momencie delikatnie dociskamy lub podnosimy antenę, szukając jeszcze lepszego ustawienia. Gdy już je znajdziemy, lekko dokręcamy śruby mocujące, cały czas kontrolując czy sygnał nie spada.

Ostatnim etapem jest regulacja polaryzacji konwertera. Konwerter należy obrócić wokół własnej osi, zgodnie lub przeciwnie do ruchu wskazówek zegara. Optymalne ustawienie jest wtedy, gdy osiągamy najwyższe możliwe wartości zarówno siły, jak i jakości sygnału. Po znalezieniu tego położenia dokręcamy solidnie wszystkie śruby mocujące konwerter do wysięgnika. Na koniec warto jeszcze raz delikatnie poruszać anteną we wszystkich płaszczyznach, aby upewnić się, że osiągnęliśmy absolutne maksimum sygnału, a następnie ostatecznie dokręcamy wszystkie śruby mocujące antenę do uchwytu.

Typowe problemy i metody ich rozwiązania

Nawet przy najstaranniejszym ustawieniu anteny możemy napotkać problemy. Jednym z najczęstszych jest niestabilny sygnał, który zanika podczas wietrznej pogody. Przyczyną jest najprawdopodobniej zbyt luźno zamocowany uchwyt lub sama antena, która kołysze się pod wpływem podmuchów wiatru. Należy dokręcić wszystkie połączenia śrubowe i sprawdzić, czy uchwyt jest przymocowany do solidnego podłoża. Innym powodem może być zbyt cienki lub zbyt długi wysięgnik, który generuje drgania. W takim przypadku warto wymienić go na grubszy i sztywniejszy.

Brak sygnału pomimo, według nas, idealnego ustawienia anteny, często spowodowany jest problemem z okablowaniem. Należy sprawdzić czy kabel nie jest przetarty, czy złącza F są dobrze zamocowane i czy nie ma zwarcia między żyłą centralną a oplotem. Wilgoć dostająca się do złącza konwertera to prawdziwa zmora instalatorów. Objawia się ona zazwyczaj całkowitym zanikiem sygnału podczas rosy lub mgły. Jedynym rozwiązaniem jest wymiana złącza i szczelne zabezpieczenie nowego za pomocą taśmy lub termokurczki. W skrajnych przypadkach woda może dostać się do kabla i podciągnąć kapilarnie aż do wejścia antenowego w dekoderze, powodując jego uszkodzenie. Wymiana dekodera z winy użytkownika jest niestety płatna, zarówno w Polsacie, jak i w Canal+.

Innym kłopotliwym zjawiskiem są zakłócenia interferencyjne, objawiające się blokowaniem obrazu lub całych paczek programów. Ich źródłem mogą być inne urządzenia elektroniczne w domu, takie jak stare zasilacze, świetlówki czy nawet routery internetowe. W takim przypadku należy spróbować odsunąć kabel od źródła zakłóceń lub zastosować kabel o lepszym ekranowaniu. Czasami problem leży po stronie samego satelity i jesteśmy wtedy całkowicie bezradni, musimy po prostu poczekać na interwencję operatora. W razie poważniejszych problemów, zawsze możemy skorzystać z pomocy technicznej oferowanej przez doświadczonych monterów współpracujących z Serwis Canal+.

Zabezpieczenie instalacji na długie lata

Po udanym ustawieniu i dopracowaniu wszystkich parametrów, warto zadbać o trwałość naszej instalacji. Wszystkie połączenia śrubowe na zewnątrz, które zostały mocno dokręcone, należy zabezpieczyć przed korozją. Idealnie nadaje się do tego smar konserwacyjny lub specjalny spray zabezpieczający. Zabieg ten uchroni nas przed sytuacją, gdy za kilka lat będziemy chcieli wymienić konwerter lub delikatnie poprawić ustawienie anteny, a okaże się że śruby są kompletnie zardzewiałe i nie da się ich odkręcić.

Kabel koncentryczny prowadzony po elewacji budynku powinien być zamocowany za pomocą odpowiednich spinek lub pasków zaciskowych w taki sposób, aby nie zwisał i nie był narażony na mechaniczne uszkodzenia. Unikajmy prowadzenia kabla w pobliżu rynny, gdyż spadający z dachu śnieg lub sopel lodu może go łatwo przerwać. Wejście kabla do budynku należy uszczelnić specjalną masą lub silikonem, aby uniemożliwić przedostawanie się wilgoci i zimnego powietrza. Pamiętajmy że prawidłowo wykonana i zabezpieczona instalacja satelitarna może bezawaryjnie służyć przez wiele lat, dostarczając doskonałej jakości obraz i dźwięk z bogatej oferty Canal+ czy Polsat.

W ostateczności, jeśli wszystkie nasze starania nie przynoszą rezultatu i sygnał wciąż jest niestabilny lub go brakuje, nie pozostaje nic innego jak wezwać fachowca. Profesjonalni instalatorzy dysponują precyzyjnymi miernikami sygnału satelitarnego, które pozwalają na idealne ustawienie anteny w ciągu kilku minut. Często też mają ze sobą dodatkowe akcesoria, takie jak drabiny, wiertnice czy specjalistyczne narzędzia, które ułatwiają montaż w trudno dostępnych miejscach. Warto wtedy poszukać sprawdzonego specjalisty, który oferuje pomoc techniczną przez Serwis Canal+